Het is een verontrustende gedachte: je gaat uit eten of doet boodschappen, maar je weet niet zeker of het voedsel dat je koopt wel veilig is. Dit scenario is helaas niet zo vergezocht als het lijkt. Het ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft besloten om flink te bezuinigen op de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA).
Dit betekent dat banen van inspecteurs in de horeca, supermarkten en de voedselindustrie op de tocht staan. Met directe en ernstige risico’s voor de Nederlandse voedselveiligheid tot gevolg.
Het kabinet blijft snijden in publieke taken en de gevolgen daarvan worden alsmaar groter. Ten opzichte van 2023 heeft de NVWA in het afgelopen jaar twee keer zoveel spoedsluitingen opgelegd aan bakkerijen, restaurants en andere bedrijven vanwege overlast van muizen en ratten. Ook op andere plekken waar voedsel wordt bewaard groeit het probleem met plaagdieren. Zo hadden supermarkten in 2024 bijvoorbeeld fors meer last van muizen dan in eerdere jaren.
De NVWA speelt een cruciale rol in het handhaven van voedselveiligheid in Nederland. Inspecteurs voeren controles uit bij bedrijven om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de hygiëne- en voedselveiligheidsnormen. Toch bezuinigt de overheid 12 miljoen euro op deze NVWA. En dat terwijl bezuinigen eigenlijk niet nodig is: de staatsschuld was in de afgelopen 50 jaar nog nooit zo laag.
Met minder budget kan de NVWA minder controles uitvoeren en minder noodzakelijke maatregelen nemen. Dit betekent dat inspecties minder snel of helemaal niet meer uitgevoerd worden. Zo blijven risicovolle situaties langer onopgemerkt. Ook zal het langer duren om opvolging te geven aan meldingen van consumenten. Bedrijven met ernstige hygiëneproblemen kunnen daardoor langer open blijven.
Het gevolg? De uitwerpselen van muizen en ratten verspreiden zich door de ruimtes waar ons eten ligt opgeslagen. Geen prettige gedachte. Deze dieren zijn dragers van ernstige ziektes die zeer schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid. Door hun aanwezigheid in voedselverwerkende omgevingen neemt het risico op hygiëne- en voedselveiligheidsincidenten toe. De gezondheid van nietsvermoedende burgers komt zo in gevaar.
De FNV roept de overheid op om een einde te maken aan de totaal doorgeslagen bezuinigingen op onmisbare publieke taken. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vervult een essentiële rol in het bewaken van de voedselveiligheid. Bezuinigen op de NVWA raken direct aan de veiligheid van ons voedsel. Een bezuiniging van 12 miljoen staat niet in verhouding tot de gezondheidsrisico’s die ontstaan door uitgebleven controles en achterstallige maatregelen. De regering speelt zo Russische roulette met onze volksgezondheid.
Voedselveiligheid mag nooit afhankelijk zijn van geluk of toeval. Daarom is investeren in de NVWA geen luxe, maar noodzaak. De NVWA moet van het ministerie voldoende geld krijgen zodat inspecteurs hun cruciale publieke taak kunnen uitvoeren. Want alleen met voldoende inspecteurs kunnen we erop vertrouwen dat het eten op ons bord ligt ook echt veilig is. Dat vertrouwen is onmisbaar om zonder zorgen te kunnen blijven genieten van ons eten.
Svenja de Groot is bestuurder Rijk bij vakbond FNV.