Knokken tegen doorgeslagen flexibilisering
Oorzaken en oplossingen
In Nederland wordt ruim 40% van het werk gedaan door zzp’ers, uitzendkrachten en flexwerkers. Zekerheid over hun werk (bijvoorbeeld een vast contract) hebben ze meestal niet. Vaak krijgen zij ook nog eens minder betaald dan hun collega’s, terwijl ze hetzelfde werk doen. Hoe dit kan en wat wij eraan doen zetten we voor je op een rij.
Dat er zoveel (en steeds meer) mensen werken op flexibele basis, noemen we doorgeslagen flexibilisering. Dat moet stoppen, vinden wij. In die missie heeft team Naleving van de FNV zich vastgebeten. Het team heeft de afgelopen jaren veel gesprekken gevoerd met werkenden. Ook heeft het zich verdiept in de oorzaken van die doorgeslagen flexibilisering.
Daarnaast heeft Naleving onderzocht welke constructies er door opdrachtgevers worden gebruikt om cao’s te ondermijnen, werkenden te onthouden van zekerheid over hun werk en inkomen en hoe de afdracht aan sociale premies, pensioen en belasting wordt ontdoken. Veel van die constructies zijn verdienmodellen geworden.
Oplossingen voor de arbeidsmarkt
FNV onderschrijft de conclusies van Commissie Borstlap en geeft uitgebreid antwoord op de vraag hoe deze in de praktijk uitgevoerd kunnen worden.
Factsheets
Meer weten? Hieronder vind je een zestal factsheets. Daarin leggen we uit hoe onder andere zzp, inzet van uitzendkrachten en contracting door werkgevers worden gebruikt als verdienmodel.
A1-verklaring
De A1-verklaring is bedoeld om de sociale zekerheidsrecht van werknemers te beschermen die door hun werkgever tijdelijk gedetacheerd worden naar een andere lidstaat in de EU. Het is legaal, maar wordt vaak misbruikt waardoor het een kostenvoordeel oplevert voor werkgevers en leidt tot verdringing en verlies van ‘echte banen’.
ET-regeling
De ET-regeling is een fiscale regeling, bedoeld voor werknemers die in het buitenland wonen en tijdelijk in Nederland komen werken. Er zijn uitzendbureaus die misbruik maken van de ET-regeling, door kosten ten onrechte van het brutoloon van buitenlandse uitzendkrachten af te trekken. Denk bijvoorbeeld aan de kosten van huisvesting. Deze werkgevers betalen daardoor veel minder sociale premies en worden in feite gesubsidieerd voor het inzetten van arbeidsmigranten.
Uitzendkrachten
Veel bedrijven huren uitzendkrachten in met maar één doel: zo goedkoop mogelijk mensen aan het werk zetten. Ook krijgen uitzendkrachten vaak niet waar ze recht op hebben. Dat betekent bijvoorbeeld minder loon, minder toeslagen en geen zekerheid. Hierdoor worden ze goedkoper dan vaste krachten in dezelfde functie. Uitzenden is zo een verdienmodel geworden voor vaak structureel werk.
Contracting
Contracting is een ander woord voor het uitbesteden van werk door een opdrachtgever aan een soort tussenpersoon. Die persoon noemen we een contracter. In de bouwsector wordt contracting veel toegepast. Contracting is legaal, maar wordt vaak gebruikt om cao’s te ontduiken.
Lage-inkomensvoordeel (LIV)
Het LIV is een belastingvoordeel; een subsidie van de overheid. Door een verlaging van de loonkosten kunnen werkgevers iemand aannemen tegen een lager inkomen dan gebruikelijk. Het is bedoeld om de werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt te stimuleren. De huidige uitvoering van LIV werkt echter misbruik in de hand. Het is de vraag of de subsidie daar terechtkomt waar het daadwerkelijk voor bedoeld is: meer banen voor laagopgeleide werknemers.
Zelfstandige zonder personeel (zzp)
Een zzp’er is een ondernemer. Hij bepaalt zelf welke klussen hij doet en hoe hij die doet. Hij werkt voor verschillende opdrachtgevers en voor eigen rekening en risico. De voorwaarden waaraan een zzp’er moet voldoen zijn in de wet vastgelegd. Wanneer een zzp’er niet aan deze voorwaarden voldoet is er sprake van schijnzelfstandigheid. Schijnzelfstandigheid heeft veel nadelen voor een werkende en tegelijkertijd voordelen voor de opdrachtgever. Deze laatste kan zo besparen op de kosten van arbeid en hoeft geen mensen in vaste dienst te nemen.
Witboeken
Het afgelopen jaar hebben we een aantal acties gehouden waarbij witboeken aan de politiek zijn aangeboden. In deze witboeken analyseren we de oorzaken en gevolgen en delen we onze visie.