Rechtvaardige transitie begint met samenwerking

Colombiaanse en Nederlandse vakbonden bundelen krachten tijdens Just Transition-tour

Redactie
Door Redactie 20 oktober 2025

In oktober 2025 organiseerden Mondiaal FNV en Colombiaanse partners een Just Transition-tour in Nederland om de samenwerking rond rechtvaardige energietransities te versterken. Het bezoek bracht vakbondsleiders, maatschappelijke organisaties en Nederlandse instellingen samen om te bespreken hoe werknemers en gemeenschappen in beide landen omgaan met de wereldwijde energietransitie.

Tekst: Lina de los Rios

Waarom dit belangrijk is

De energietransitie is niet alleen een nationaal verhaal. De Europese vraag blijft de Colombiaanse kolenwinning en -export aandrijven. Europese beleidsmaatregelen zoals het ETS (Emissions Trading System) en CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) beïnvloeden beide contexten. De tour maakte duidelijk dat werknemers en vakbonden grensoverschrijdende samenwerking nodig hebben om een race naar de bodem te voorkomen en rechtvaardigheid en eerlijkheid in transities te waarborgen. Ook werd benadrukt dat Nederland ooit zelfs gedeeltelijk eigenaar was van kolenmijnen in Colombia, wat de noodzaak van verantwoord terugtrekken onderstreept. Afstappen van fossiele brandstoffen mag niet betekenen dat werknemers en gemeenschappen worden achtergelaten.

Belangrijke stops en gesprekken

  • EMO: Besprekingen over hoe de Rotterdamse haven betrokken is bij de kolenketen en de mondiale en nationale energietransitie, en hoe initiatieven zoals “het Kolenfonds” zorgen voor een rechtvaardige transitie voor werknemers in de Nederlandse kolenketen;
  • RWE Amercentrale: Gesprekken over biomassa, zonne-energie en de toekomst van energiehubs in Nederland, evenals vragen over sociale plannen voor werknemers;
  • GasUnie: Inzichten over waterstof, CO₂-opslag en grootschalige investeringen, met potentiële fondsen en mogelijkheden voor kennisuitwisseling voor internationale samenwerking;
  • RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland): Verkenning van opties om Colombiaanse pilotprojecten te koppelen aan Nederlandse innovatie en financiering;
  • Rondetafel met TNO, WUR en CIPAME: Gericht op het versterken van de capaciteit van werknemers in Colombia om van diagnose naar implementatie van duurzame projecten te gaan.

Perspectieven van werknemers

Van Cesar tot La Guajira in Colombia denken werknemers al na over wat er komt na mogelijke mijnsluitingen. Ze willen nu beginnen met het opzetten van alternatieven, met rechtvaardigheid als kern van het proces. Colombiaanse vakbondsleiders toonden sterke initiatiefkracht en stelden ideeën en pilots voor, zoals kennisuitwisselingsprogramma’s met Nederlandse vakbonden en concrete projecten voor omscholing en duurzame productie.

Lessen geleerd

Het betrekken van het bedrijfsleven is essentieel. Werkgevers zoals RWE, EMO en GasUnie geven vorm aan de transitie, en vakbonden moeten mee aan tafel zitten. Er liggen ook echte kansen: actieve vakbondsleiders aan beide zijden stelden kennisuitwisselingen en gezamenlijke trainingsprogramma’s voor die de positie van werknemers grensoverschrijdend kunnen versterken.

Allianties moeten vroeg beginnen. Zowel in Nederland als in Colombia komen sociale plannen voor werknemers vaak te laat. De tour benadrukte het belang van vroege processen waarbij werknemers en gemeenschappen vanaf het begin worden betrokken.

Vooruitblik

De tour liet de meerwaarde van Mondiaal FNV zien als verbinder tussen vakbonden, werkgevers en Nederlandse instellingen. Het bezoek leidde tot concrete ideeën voor vervolgacties, vooral met betrekking tot de betrokkenheid van Nederlandse bedrijven bij verantwoord ondernemen in hun (energie)ketens en het opzetten van gezamenlijke projecten met RVO, WUR, TNO en CNV.

De boodschap van zowel Nederlandse als Colombiaanse partners was duidelijk: een rechtvaardige transitie slaagt alleen als deze grensoverschrijdend wordt opgebouwd, met betrokkenheid van werknemers, vakbonden, bedrijven en overheden.

Cookies op websites van de FNV

De FNV gebruikt functionele cookies die noodzakelijk zijn om de websites zo goed mogelijk te laten functioneren. Daarnaast maken we optioneel gebruik van statistische en marketing cookies. De functionele en statistische cookies maken geen gebruik van persoonsgegevens. De marketing cookies worden gebruikt voor het personaliseren van advertenties. Onderstaand kun je toestemming geven voor het gebruik van cookies. Voor meer informatie, of om op ieder moment je instellingen weer te wijzigen, kun je terecht op onze pagina over de cookies.

Functionele cookies: Cookies die nodig zijn om te zorgen dat de websites naar behoren functioneert.

Statistische cookies

:

Geven inzicht in hoe onze bezoekers de websites gebruiken.

Marketing cookies

:

Deze cookies gebruiken we om de websites op jouw voorkeur af te stemmen.