Opnieuw kinder- en dwangarbeid op Indonesische oliepalmplantages ontdekt

Forse schendingen van mensenrechten op Indonesische plantages waar palmolie wordt verbouwd. Kinder- en dwangarbeid, discriminatie, onderbetaling en slechte veiligheidsmaatregelen. Die opsomming doet Amnesty International (AI) in het rapport ‘The great palm oil scandal: Labour abuses behind big brand names’ dat de mensenrechtenorganisatie vandaag heeft vrijgegeven.

Het duurzaamheidslabel Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) ten spijt maken vele plantages zich schuldig aan bovengenoemde schendingen. AI heeft de grootste plantagebezitter Wilmar onder de loep genomen. Dit in Singapore gebaseerde megagrote landbouwbedrijf, lid van RSPO, levert aan 9 grote multinationals: Unilever, Kellogg’s, Nestlé, Procter & Gamble, AFAMSA, ADM, Colgate-Palmolive, Elevance en ReckittBenckiser. Zij maken producten die wij allemaal in huis hebben.

Dreigen met korting

AI heeft met 120 werknemers gesproken van 2 Wilmar-plantages en 3 plantages die toeleverancier zijn van Wilmar op Kalimantan (het Indonesische deel van Borneo) en Sumatra. Uit de interviews komt een scala aan schendingen naar voren. Vrouwen worden gedwongen lange dagen te werken onder dreigement van korting op het salaris. Ze worden onder het minimumloon betaald; in extreme gevallen verdienen ze 2,5 dollar per dag – en ze werken zonder zorgverzekering of pensioenopbouw. Kinderen vanaf 8 jaar doen gevaarlijk, zwaar fysiek werk op de plantages. Soms blijven ze van school weg om hun ouders te helpen.

Ernstige verwondingen

Werknemers lopen ernstige verwondingen op door het gebruik van paraquat, een wereldwijd veel toegepast herbicide, waarvan het gebruik omstreden is vanwege de hoge mate van giftigheid voor mens en dier. Vooral longen en ogen worden hierdoor aangetast. Paraquat is in de ban gedaan door de EU en Wilmar zelf, maar wordt nog steeds gebruikt. De werknemers krijgen geen adequate middelen (mondkapjes, beschermende kleding) om hun veiligheid te garanderen. Ze moeten bovendien idioot hoge quota halen, in sommige gevallen eisen die een zware fysieke tol als ze fruit uit een 20 meter hoge palmboom moeten hakken. Ze forceren zich om de targets te halen en krijgen dan nog een serie aan straffen omdat ze bijvoorbeeld het gevallen fruit niet bijeen rapen of het onrijpe fruit eruit halen.

RSPO als schild

Wilmar heeft toegegeven dat er ‘arbeidsissues’ in hun bedrijfsvoering zitten. Ondanks al deze schendingen gaan 3 van de 5 onderzochte oliepalmplantages door het leven als ‘duurzaam’ met certificering van de RSPO, die in 2004 is opgezet vanwege alle milieuschandalen rondom palmolie. “Dit rapport toont duidelijk aan dat bedrijven de RSPO als schild gebruiken om meer controle te voorkomen”, zegt Seema Joshi van AI. “Ons onderzoek heeft onthuld dat deze bedrijven sterk beleid op papier voeren, maar geen van hen kon laten zien dat ze de voor de hand liggende risico’s van misbruik in de toeleveranciersketen van Wilmar in de gaten hadden.”

Afschuwelijk misbruik

“Bedrijven houden zich blind voor de uitbuiting van werknemers in hun leveranciersketen”, zegt senior onderzoeker Meghna Abraham van AI. “Ondanks de belofte aan klanten dat er geen uitbuiting in hun palmolieketen plaatsvindt, blijven de grote merken profiteren van afschuwelijk misbruik. Deze bevindingen zullen elke consument die denkt ethische keuzes in de supermarkt te maken, schokken. Multinationals als Colgate, Nestlé en Unilever verzekeren consumenten dat hun producten van ‘duurzame palmolie’ zijn gemaakt, maar uit ons onderzoek blijkt dit alles behalve waar.”

Er is niks duurzaams aan kinderarbeid of dwangarbeid, stelt AI. “De schendingen op de Wilmar-plantages zijn geen incidenten, maar het systematische en voorspelbare gevolg van de manier waarop Wilmar zaken doet”, aldus Abraham. “Er is iets heel erg mis wanneer 9 bedrijven, gezamenlijk goed voor een omzet van 325 miljard dollar in 2015, niet in staat zijn de afschuwelijke behandeling van palmolie-werkers die een fooi verdienen, te stoppen.” AI zal in zijn campagne de bedrijven vragen hun klanten uit te leggen welke palmolie in populaire producten als Magnum-ijs, Colgate-tandpasta, Dove-douchegel, Knorr-soep, KitKat,  Pantene-shampoo en Ariel van Indonesische plantages van Wilmar komen.

Mondiaal FNV

Voor Mondiaal FNV zijn de misstanden op palmolieplantages al heel lang een doorn in het oog. Mondiaal werkt in Indonesië al enige tijd samen met de ngo OPPUK, die de onafhankelijke vakbond voor palmoliewerkers, SERBUNDO,  ondersteunt. OPPUK was vorig jaar betrokken  bij een onderzoek naar eveneens schendingen van werknemersrechten op plantages samen met het Rainforest Action Network. Dit resulteerde in het rapport ‘The human costs of conflict palm oil’. OPPUK heeft kritiek op RSPO en rapporteert bij deze organisatie steevast alle misstanden in deze sector. FNV stuurde op 29-11 een protestbrief naar Wilmar, ondertekend door FNV-secretaris Leo Hartveld en FNV-bestuurder René Kouwenhoven. Lees hier meer over de inhoud en reactie van Wilmar.

Vrije vakbonden

Beleidsmedewerker Tjalling Postma van Mondiaal FNV zegt heel blij te zijn met het rapport van AI. Hij heeft in november 2015 en september 2016 met eigen ogen de situatie op de palmolieplantages in Indonesië gezien. “Op de Wilmar-plantages in Noord Sumatra is de situatie misschien nog het minst slecht”, zegt hij. “Daar krijgt SERBUNDO sinds kort enigszins ruimte om voor zijn leden op te komen, na acties van SERBUNDO en OPPUK via de RSPO. Vakbonden zijn in het grootste deel van deze sector nog steeds heel zwak, ze staan meestal onder volledige controle van de werkgevers. Werknemers die zich onafhankelijk willen organiseren worden gecriminaliseerd en raken hun baan kwijt. Het rapport van Amnesty bevestigt nogmaals het belang van vrije vakbonden, die onbelemmerd kunnen onderhandelen over arbeidsvoorwaarden en lonen en op kunnen komen voor de losse krachten zoals de vrouwen die in het rapport worden genoemd.”

Bronnen:

Amnesty International
Animatiefilmpje over palmolie van Mondiaal FNV-partner OPPUK