Pesticiden hebben zeker negatief effect op vrouwelijke palmolieplantagearbeiders

Heel vroeg in de ochtend, voordat de zon opkomt, bereidt Darsinah haar dag voor als onkruidverdelger op het Berlian landgoed, een palmolieplantage in Kotabaru, in de Indonesische provincie Zuid-Kalimantan.

Darsinah werkt al tien jaar als onkruidverdelger op het Berlian landgoed. Om 7 uur 's ochtends verzamelen vijf vrouwelijke sproeiers - allemaal gekleed in bijpassende oranje shirts, groene laarzen en maskers - zich voor een ochtendbriefing. De groep gaat naar een kleine opslagplaats om onkruidverdelger te verzamelen, die uit grote jerrycans in speciale containers met rugzakriemen en sproeikoppen wordt gegoten.

Onder de gebruikte ingrediënten bevinden zich paraquat en triclopyr, stoffen die in verband worden gebracht met gezondheidsproblemen. Paraquat, een stof die door de EU sinds 2007 verboden is vanwege zijn giftigheid, wordt in verband gebracht met de ziekte van Parkinson. Terwijl triclopyr door de Wereldgezondheidsorganisatie als matig gevaarlijk wordt beschouwd. “Als we een mix van Supretox (paraquat) en Triester (triclopyr) gebruiken, begint de jeuk onmiddellijk”, zegt Poniah, die hier al een jaar aan het werk is.

Zelf voor bescherming zorgen

Een andere werkneemster, Herli Susanti, vertoont irritaties op haar arm. Hasan, een voorman op het landgoed, bevestigt dat de onkruidverdelgers huidirritatie kunnen veroorzaken en zelfs de nagels van arbeiders kunnen doen afvallen bij contact. Dat is in elk geval bij Darsinah gebeurd, wiens nagels geruïneerd zijn door langdurige blootstelling aan chemicaliën. Ondanks deze gevaren voorziet de plantage niet in persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). De vrouwen moeten hun eigen broeken, shirts, maskers en laarzen kopen.

“Idealiter zouden er protocollen zijn, maar we gebruiken wat we hebben. Omdat ze ons niets hebben gegeven, kopen we zelf de maskers, broeken, shirts en laarzen”, zegt Poniah. Ze werkte eerder op de Minamas-plantage, waar werknemers volledige PBM’s krijgen en versleten uitrusting gratis kunnen vervangen. Deborah Simanullang, een werknemer op het landgoed en secretaris-generaal van een vakbondsfederatie, zegt dat er sprake is van discriminatie omdat mannen wel de juiste uitrusting krijgen, zoals werklaarzen.

Vrouwen die werken als sproeiers op de Berlian-plantage in Kotabaru. Van links naar rechts: Herli Susanti, Darsinah, Siti Warnia, Poniah en Ori.

Herli Susanti toont verkleuringen op haar hand die zijn veroorzaakt door de landbouwchemicaliën die ze op haar werk sproeit.

39 verschillende pesticiden

Uit een onderzoek van Public Eye in 2020 blijkt uit exportgegevens dat Indonesië in 2019 meer dan 2.000 ton paraquat importeerde, waarvan het grootste deel afkomstig is van Syngenta, een in Basel gevestigd agrochemisch bedrijf met een fabriek in het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar identificeerde een onderzoek van International Palm Oil Workers Union (IPOWU) en Profundo 39 verschillende chemicaliën en pesticiden die worden gebruikt in palmolieplantages in Indonesië. Naast paraquat worden ook andere chemicaliën gebruikt, zoals triclopyr en glyfosaat. In het onderzoek werden ook vakbondsgroepen getraind als tellers, die vervolgens deelnamen aan het onderzoek.

“Nadat het onderzoek was uitgevoerd, protesteerden de vakbondsleden bij het bedrijf tegen het gebruik van een bepaald bestrijdingsmiddel”, vertelt Dwi Pratikto, secretaris-generaal van FSPPP-SPSI (Federatie van Land- en Plantagearbeiders). Dwi zegt dat het bestrijdingsmiddel, dat voornamelijk wordt gebruikt om insecten te doden, zo giftig is dat zelfs het inademen ervan werknemers bijna kan doen instorten. “Eerst waren er twee mensen die er last van hadden. We hielpen hen naar de kliniek te gaan. Toen zich nog een geval voordeed, eisten we dat de stof werd verboden.” De vakbonden dreigden het management dat ze de zaak in de openbaarheid zouden brengen. Uiteindelijk stopte het bedrijf met het gebruik en kregen de betrokken werknemers brieven om te stoppen met sproeien en over te stappen naar andere functies.

Darsinah zegt dat twee van haar vingernagels verwijderd moesten worden na langdurig contact met landbouwchemicaliën.

De meeste vrouwelijke sproeiers hebben geen vaste aanstelling. Darsinah, de oudste onder hen, kreeg pas twee jaar geleden een vaste aanstelling. De rest werkt op basis van een vast systeem van twee dagen loon, met vier extra dagen uitbetaald op basis van output. Van elke spuiter wordt verwacht dat die vijf hectare per dag besproeit. Hoewel de regels voorschrijven dat ze maximaal vijf uur mogen werken in verband met de blootstelling aan chemische stoffen, zetten voormannen hen soms onder druk om langer te werken.

Jeukende huid

Op de Minamas-plantage liggen de zaken iets anders. Werknemers, waaronder sproeiers en bemestingsmedewerkers, hebben persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE). Alle chemicaliën worden in een opslagplaats bewaard en één persoon zorgt voor de opslag van alle persoonlijke beschermingsmiddelen. De sproeiers moeten douchen voordat ze aan het werk gaan en direct na het werk.

Voor de vrouwen van het Berlian landgoed is het hun wens dat het bedrijf hen als vaste werknemers aanneemt, net zoals ze dat bij Darsinah is gebeurd. “We kwamen hierheen vanuit Java en Flores op zoek naar werk, maar we werken maar twee dagen en de andere vier dagen krabben we aan onze jeukende huid”, zegt Poniah.

Tekst en foto’s: Steven Handoko