LISA Training program (Dorcas)

Mondiaal FNV ondersteunt het LISA-programma (Leadership, Influence, Sustainability and Alliance-building), een 2-jarige training voor vakbondstalent in Oeganda tot 32 jaar. LISA versterkt hun leiderschap, onderhandelings- en organisatietalent. In 2024 ligt de nadruk op klimaatverandering en een rechtvaardige transitie, in 2025 op digitale ledenwerving. Zo ontstaat een jonge generatie vakbondsleiders die werkt aan een eerlijke en duurzame toekomst

Leider, onbelangrijke passant of misschien een clown?

Dorcas Akullu schrok toen ze tijdens het LISA-programma leerde over beter communiceren en presenteren. De 28-jarige Oegandese kreeg van haar collega-deelnemers kritische feedback na afloop van een presentatie die ze gaf. “Ze vonden dat ik te snel praatte. En dit terwijl trainer Petra Bosse ons net daarvoor had uitgelegd dat je manier van communiceren en je lichaamstaal belangrijke factoren zijn die mede bepalen of mensen je als een leider zien. Ik schrok. Opeens vroeg ik me af hoe mensen mij eigenlijk zagen: als een leider, als een onbelangrijke passant of misschien zelfs als een clown”, vertelt de vrouwenvertegenwoordigster van de Oegandese mediavakbond.

“Al snel zag ik dat mensen anders op me begonnen te reageren”

Een belangrijke levensles

Hoewel ze even uit het veld was geslagen, besloot Dorcas met de feedback aan de slag te gaan. “Als ik groepen mensen toesprak, probeerde ik langzamer te praten en mijn publiek in de ogen te kijken, om te zien of mijn boodschap wel overkwam. Al snel zag ik dat mensen anders op me begonnen te reageren. Ik besefte dat dit een belangrijke les was.”

Regelmatig in vluchtelingenkampen

Dorcas woont in provinciestadje Lira, 350 kilometer ten noorden van de hoofdstad Kampala. Decennialang werd het noorden van Oeganda geteisterd door oorlog. “Als jong meisje kwam ik regelmatig in de vluchtelingenkampen, vlak bij ons huis. Ik vond het aangrijpend om zoveel kinderen van mijn leeftijd te zien die nauwelijks te eten hadden en vaak door hun ouders werden geslagen. Sommige meisjes raakten zelfs al op hun 11de of 12de zwanger.”

Op 9-jarige leeftijd al radio maken

Dorcas voelde dat ze iets moest doen. Als 9-jarig meisje besloot ze daarom vrijwilligerswerk te gaan doen bij een lokaal radiostation dat zich richtte op de vluchtelingengemeenschap bij haar in de buurt. “Ik werkte mee aan een kinderprogramma. Daarin pleitte ik er op de radio bijvoorbeeld voor dat ook deze kinderen de mogelijkheid moesten krijgen om naar school te gaan, aangezien ieder kind recht heeft op onderwijs. Opkomen voor mensenrechten zat wat dat betreft altijd al in me.”

Iets doen aan slechte behandeling werknemers

Later ging Dorcas journalistiek studeren en kon daarna als radiopresentatrice aan de slag bij een commercieel radiostation in Lira. In 2019 werd ze lid van de vakbond. “Ze vertelden me dat de vakbond zich inzet voor de rechten van werknemers. En overal om me heen zag ik hoe slecht mensen in de Oegandese media worden behandeld. Regelmatig worden ze amper betaald. Ze hebben vaak geen contracten. En als ze er iets van zeggen, hoeven ze niet meer te komen", vertelt de vrouwenvertegenwoordigster van de Oegandese mediavakbond. “Hier wilde ik iets aan doen.”

 “LISA is het beste dat me in mijn leven is overkomen”

Ze kreeg echter nauwelijks begeleiding of training en had hierdoor jaren later nog altijd maar weinig kennis van het vakbondswerk. Met beide handen greep ze daarom de kans, toen ze hoorde van het op jongeren gerichte LISA-programma van Mondiaal FNV.

Veel geleerd van het op jongeren gerichte LISA-programma

“LISA is het beste dat me in mijn leven is overkomen”, vertelt de journaliste vol enthousiasme. “Het programma heeft me zoveel geleerd: niet alleen over mezelf maar ook over wat het vakbondswerk nou eigenlijk inhoudt en hoe je je als leider effectief kunt inzetten. Ik leerde op een betere en overtuigendere manier communiceren, ik werd getraind in beter presenteren, we kregen les in arbeidsrecht en we leerden hoe je het beste nieuwe leden kunt werven”, vertelt de Oegandese.

47 nieuwe leden geworven

Terug in Lira ging Dorcas er direct mee aan de slag. “Ik ging langs bij vier verschillende radiostations en vertelde de journalisten over hun rechten. Ook legde ik uit dat ze hulp kunnen krijgen, als ze lid worden van de vakbond, als een baas hen onjuist bejegent, maar ook als ze bijvoorbeeld worden aangevallen tijdens hun werk. Helaas komt dit in Oeganda regelmatig voor”, voegt de radiopresentatrice eraan toe. Op deze manier heb ik al 47 nieuwe leden weten te werven”, vertelt de journaliste.

Werk maken van gevolgen klimaatverandering

Ook raakte de module over klimaatverandering en eerlijke transitie Dorcas zeer. Tijdens deze sessie leerden de deelnemers over klimaatverandering, hoe dit tot baanverlies kan leiden en hoe een vakbond hiermee om kan gaan. “Eerder was ik niet erg met klimaatverandering bezig. Maar door deze kennis, besefte ik opeens dat ik hier werk van moest maken”, vertelt de journaliste.

“Zo heb ik al verschillende experts uitgenodigd om te komen praten over de gevolgen van klimaatverandering”

Elk jaar warmer en droger

“Het noorden van Oeganda wordt nu al onevenredig getroffen door klimaatverandering”, vertelt Dorcas. “Zo wordt het er elk jaar warmer en droger. Vorig jaar was het er ruim boven de veertig graden en stierven mensen van de hitte”, vertelt de journaliste. Tegelijkertijd kappen veel Oegandezen de bomen om te gebruiken voor brandhout. “We zien daardoor nauwelijks nog hogere bomen, enkel nog struiken en stompjes. En hierdoor wordt het alleen nog maar droger”, verzucht de Oegandese.

Wekelijks een uur radio besteden aan klimaatverandering

Na de module wist Dorcas haar baas over te halen om elke donderdag een uur radio te gaan besteden aan klimaatverandering, landbouw en de veranderingen in het weer. “Zo heb ik al verschillende experts uitgenodigd om te komen praten over de gevolgen van klimaatverandering en roep ik iedereen op om te stoppen met het kappen van bomen maar juist bomen te gaan planten.”

Meer bekendheid voor de vakbond

Ook werkt de vakbondsvrouw hard aan een grotere bekendheid voor haar vakbond. “Tijdens de bezoeken aan die vier radiostations kwam ik erachter dat vrijwel niemand in het noorden überhaupt ooit van een vakbond had gehoord. Ik praat er daarom nu over op de radio, zodat vakbonden ook in dit deel van Oeganda meer bekendheid krijgen.”

Onlangs bood een radiostation in de hoofdstad Kampala de radiomaakster een baan aan. Maar Dorcas besloot niet op het aanbod in te gaan omdat ze voorlopig in Noord-Oeganda wil blijven werken. “Ik heb daar nog veel belangrijk werk te verzetten.”