De Toekomst is Publiek

Bijna 3 miljoen mensen in Nederland werken iedere dag in onze publieke sectoren. Of het nu gaat om het onderwijs, de zorg, defensie, politie, het openbaar bestuur, de rechterlijke macht of door de overheid gefinancierde media en cultuur, de uitvoering van deze publieke taken is essentieel voor onze democratie, veiligheid en bestaanszekerheid.

Herwaardering publieke sectoren heeft prioriteit

Al langer is duidelijk dat het piept en kraakt in deze sectoren. Om duidelijk te maken wat dat betekent voor het dagelijkse werk van mensen in de publieke sectoren, hebben we hen dat eind 2023 via een enquête gevraagd. Hieruit blijkt helder dat de waarde van publiek werk voor onze samenleving enorm is, maar werkenden daarvoor niet altijd de waardering voelen die ze verdienen. Dat zit ‘m uiteraard in een fatsoenlijke beloning, maar ook in genoeg collega’s en in de ruimte om je eigen werk vorm te geven, zonder onnodige administratieve lasten.

Voor de FNV staat herwaardering en versterking van de publieke sector hoog op de agenda en het onderwerp maakt onderdeel uit van het Meerjarenbeleidsplan, onder de noemer De Toekomst is Publiek. Verschillende sectoren van de FNV slaan daarom nu de handen ineen.

Actueel: FNV-rapport investeer in publieke sector

Wij willen een helder en urgent signaal aan de politiek geven als het gaat om investeren in de publieke sector. Kies niet voor kortzichtig bezuinigen, maar kies voor investeren in de mensen in de publieke sectoren en daarmee in de samenleving. De FNV zal daar voor blijven knokken, samen met aangesloten bonden. Lees hierover meer in het rapport over ervaringen, knelpunten en aanbevelingen dat op 29 februari 2024 is gepubliceerd in het blad Binnenlands Bestuur en alle algemene FNV-kanalen.

Voorkom uitstroom

Uit het onderzoek wat de FNV heeft uitgevoerd blijkt helder dat de waarde van publiek werk voor onze samenleving enorm is, maar werkenden daarvoor niet altijd de waardering voelen die ze verdienen. Dat één op de vijf respondenten zegt binnen nu en een jaar ander werk te willen, moet ons allemaal grote zorgen baren. Het is van het grootste belang dat deze mensen worden behouden. Dat kan alleen door te investeren in de kwaliteit van werk en in de kwaliteit van onze publieke diensten, onder andere door marktprikkels terug te dringen.

Actueel: Lancering online trainingstoolkit over remunicipalisering en insourcing

De internationale vakbondskoepels van publieke sectorbonden EPSU en PSI hebben recent een nieuwe online trainingstool gelanceerd om vakbonden te steunen bij het begrijpen van concepten, kansen, uitdagingen en processen rond remunicipalisering en insourcing. Op 14 en 18 maart 2024 vinden twee lanceringsevenementen plaats, die van 14 maart met Nederlandse vertolking. De bijeenkomsten staan open voor iedereen die geïnteresseerd is in deprivatisering van publieke diensten vanuit vakbondsperspectief. De toolkit omvat onder meer uitgebreide informatie, case studies, video, infographics en een Q&A. Lees hierover meer (deze informatie is in het Engels).

Terugdringen marktwerking en privatisering

Er kan gesteld worden dat marktwerking, decentralisering, aanbestedingen en inkoop de kwaliteit van het werk en de kwaliteit van de publieke diensten niet beter maken. Marktwerking zorgt bijvoorbeeld voor problemen in de zorg, in het openbaar vervoer, en in de energiesector. Commerciële doeleinden staan voorop en het maatschappelijke belang raakt op de achtergrond. Dit komt doordat het bij sommige aanbieders in eerste instantie om het geld lijkt te gaan en niet om de sociale meerwaarde van de diensten die ze verlenen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de werkomstandigheden van werknemers en voor de kwaliteit van de geleverde diensten.

Het is dus van belang dat marktprikkels worden teruggedrongen. Bij het terugdringen van marktprikkels hoort ook harder sturen op goed werk en sociale meerwaarde bij publieke aanbestedingen. Kies niet altijd voor de goedkoopste oplossing, maar voor bedrijven of organisaties die het publieke belang het best behartigen.

Bovendien moeten we ons afvragen of we sommige essentiële publieke voorzieningen wel aan de markt moeten overlaten. Of dat we die in publieke handen moeten houden of terugnemen. Denk aan kinderopvang, OV en zwembaden. Lees hier meer over in dit opiniestuk van Bas van Weegberg (lid DB FNV).

Boek 'The Future is Public'

De mede door FNV georganiseerde internationale conferentie 'The Future is Public' (Amsterdam, 2019), en de daaruit volgende publicatie van het gelijknamige boek is de aftrap geweest voor de ontwikkeling van het FNV programma De Toekomst is Publiek. Op het congres in 2022 is dit opgenomen in het Meerjarenbeleidsplan. In het boek worden inspirerende voorbeelden gegeven van het weer in publieke handen brengen van publieke diensten.

Download het boek

De mede door FNV georganiseerde internationale conferentie 'The Future is Public' (Amsterdam, 2019), en de daaruit volgende publicatie van het gelijknamige boek is de aftrap geweest voor de ontwikkeling van het FNV programma De Toekomst is Publiek. Op het congres in 2022 is dit opgenomen in het Meerjarenbeleidsplan. In het boek worden inspirerende voorbeelden gegeven van het weer in publieke handen brengen van publieke diensten.

Download het boek

Internationale samenwerking en solidariteit

Overal ter wereld loopt men tegen problemen aan die het gevolg zijn van privatisering van publieke diensten of doorgeslagen marktwerking. De FNV strijdt daarom ook internationaal voor terugdringing van marktwerking en voor deprivatisering van publieke diensten. Een actueel voorbeeld is de betrokkenheid van FNV Zorg & Welzijn bij een grote Europese campagne.

Lees meer over internationale solidariteit op www.fnv.nl/internationaal.

Ervaringen delen of actief meedoen?

Werk je bij een publieke dienst, zorg- of welzijnsinstelling en wil je jouw ervaringen delen of actief meedoen? Stuur dan een bericht naar de-toekomst-is-publiek@fnv.nl. Heb je als FNV-lid een (oud-)collega, kennis of vriend die ook geïnteresseerd is in het onderwerp? Wijs hen op www.fnv.nl/de-toekomst-is-publiek. Als een van hen ook interesse heeft om actief te worden en een FNV-lidmaatschap overweegt, ga dan naar www.fnv.nl/anderlidmaken. Als je zelf lid bent, krijg je van ons een tientje bij aanmelding.