Wat is een cao?

Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een contract tussen werkgever en werknemer waarin afspraken gemaakt zijn over arbeidsvoorwaarden. Bijvoorbeeld over je loon, werktijden, toeslagen, vakantie, scholing en pensioen. 'Collectief' betekent dat de afspraken gelden voor een hele sector of bedrijf.

De afspraken die in een cao worden gemaakt mogen nooit in strijd zijn met de wet. De afspraken in een cao zijn dan ook gunstiger dan arbeidsvoorwaarden die wettelijk worden voorgeschreven. Zo is bijvoorbeeld meestal het loon in een cao hoger dan het minimumloon en krijg je meer vakantiedagen dan het wettelijke minimum.

De cao is een belangrijk onderdeel van je arbeidsvoorwaarden. Afspraken in je cao gaan altijd boven die in je persoonlijke arbeidsovereenkomst. Een arbeidsovereenkomst geldt alleen voor jou. Een cao geldt voor een hele sector of bedrijf. Heb je geen cao? Dan heb je alleen de minimale bescherming van de wet en wat er in je arbeidsovereenkomst is afgesproken.

Vakbonden sluiten namens hun leden cao’s af met werkgevers. De cao geldt niet alleen voor de vakbondsleden, maar voor alle werknemers. Belangrijk verschil is dat vakbondsleden kunnen meebeslissen over hoe hun cao er uit komt te zien. Ben je geen lid? Dan kan dat niet.

Op de website van de FNV vindt je een handig overzicht van alle cao’s. Daar staan honderden bedrijfs- en sector-cao’s die we namens jou en je collega’s afsluiten. We hebben die cao’s ingedeeld in 26 overkoepelende sectoren. Ga via dit overzicht naar jouw sector en vind daar de cao die geldt voor jouw bedrijf of sector. Via de homepage van de FNV kun je ook je cao zoeken. 

Een cao heeft meestal een looptijd van tussen de één of twee jaar, maar nooit meer dan vijf jaar. Is er na afloop van die periode nog geen nieuwe cao, dan blijft de oude cao toch gelden.

Sommige grote bedrijven hebben een bedrijfs-cao. Die geldt dan specifiek voor dat bedrijf. Maar er zijn ook sector-cao’s, die gelden voor een hele sector. Denk bijvoorbeeld aan de cao voor gemeenten of de cao voor ziekenhuizen. 

Dan word je als werknemer beschermd door het Nederlandse arbeidsrecht. Zowel jij als je werkgever moet zich altijd aan de wet houden. En ook zonder cao kun je bij FNV terecht voor vragen over:

Cao’s komen tot stand door onderhandelingen tussen de vakbonden en de werkgever of de werkgeversverenigingen. De vakbonden onderhandelen namens hun leden. De cao geldt ook voor werknemers die geen lid zijn van een vakbond. Uit deze onderhandelingen komt een onderhandelingsresultaat of een eindbod.

In een onderhandelingsresultaat staan de afspraken die zijn gemaakt door de vakbonden en werkgevers over loon en overige arbeidsvoorwaarden. Deze wordt dus in samenwerking tussen de twee partijen gemaakt.

Als de werkgever komt met een eindbod zijn de onderhandelingen afgelopen. De FNV en andere betrokken vakbondengeen invloed op het eindbod en leggen het dan voor aan de leden. Vakbondsleden  hebben wel invloed op het eindbod: zijn ze voor of tegen het eindbod? Stemmen de leden tegen, worden vervolgstappen besproken.

De FNV is de grootste vakbond en onderhandelt namens de werknemers die lid zijn van onze verenging. Ben jij lid? Dan onderhandelen we dus namens jou! Als lid kun je meepraten via bijvoorbeeld bijeenkomsten, netwerken en ledenpanels. Meebeslissen gaat via een ledenraadpleging.

Je kunt invloed uitoefenen op je nieuwe cao wanneer je lid bent van een vakbond die meeonderhandelt. Daarbij geldt: Hoe meer mensen lid zijn van de vakbond, des te sterker de onderhandelingspositie is. Samen zijn we sterk!

De FNV is de grootste vakbond van Nederland. Vroeger bestonden allerlei aparte bonden (bijvoorbeeld de Bouwbond of de Ambtenarenbond) maar in 2015 is een groot deel van deze bonden gefuseerd tot één grote bond en gingen zij gezamenlijk verder onder de naam FNV.

Wij vragen altijd aan de minister van Sociale Zaken of die wil zorgen dat álle bedrijven in de sector de cao toepassen. De minister moet de cao hiervoor algemeen verbindend verklaren. Vanaf de datum waarop de minister deze algemeen verbindend verklaring (AVV) afgeeft, geldt de cao voor alle bedrijven en werknemers in de sector.

De FNV wil standaard in elke cao de APC afspreken. Die repareert jouw koopkracht in tijden van inflatie. Zodat jij 'gewoon' jouw boodschappen kunt doen. Meer informatie